تحلیل حقوقی حکم بغی: دامنه شمول و نظر قانون

در بررسی احکام مرتبط با گروهک منافقین، شبهه‌ای حقوقی پیرامون مفهوم «بغی» مطرح شده است. این شبهه به دامنه شمول حکم بغی می‌پردازد: آیا این حکم تنها شامل اعضای مسلح یک گروهک می‌شود یا تمامی عناصر آن را در بر می‌گیرد؟ قانون در این خصوص چه نظری دارد؟

بر اساس مبانی حقوقی، بغی به معنای خروج بر امام یا حکومت است و در صورتی که با هدف براندازی یا ایجاد فتنه و آشوب صورت گیرد، جرم محسوب می‌شود. در تفسیر این ماده قانونی، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند که صرف عضویت در یک گروهک بغی، بدون مشارکت مستقیم در اقدامات مسلحانه، نمی‌تواند موجب تحقق جرم بغی شود. در مقابل، عده‌ای دیگر بر این باورند که تمامی اعضای یک گروهک که با علم و آگاهی در راستای اهداف آن فعالیت می‌کنند، حتی اگر مستقیماً در درگیری مسلحانه شرکت نداشته باشند، می‌توانند مشمول حکم بغی قرار گیرند. این دیدگاه، مسئولیت جمعی و مشارکت در سازماندهی و پشتیبانی از گروه را نیز در نظر می‌گیرد.

برای روشن شدن دقیق دامنه شمول حکم بغی، لازم است به تفاسیر حقوقی و رویه قضایی موجود در خصوص جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی مراجعه کرد. در بسیاری از نظام‌های حقوقی، اثبات قصد مجرمانه و مشارکت در فعالیت‌های ضرررسان به نظام حکومتی، کلید تعیین مسئولیت کیفری افراد است. بنابراین، صرف عضویت در یک گروهک، به تنهایی برای اثبات جرم بغی کافی نیست، بلکه باید میزان مشارکت و نقش هر فرد در اقدامات گروه مورد بررسی قرار گیرد.

منبع: mehrnews