استادیوم عمودی نئوم؛ چالش مهندسی یا رؤیای پرهزینه عربستان؟

پروژه جاه‌طلبانه عربستان سعودی برای ساخت «استادیوم عمودی نئوم» در ارتفاع ۳۵۰ متری از سطح زمین، جامعه مهندسی جهان را با شگفتی و نگرانی مواجه کرده است. منتقدان این طرح را از منظر فنی و اقتصادی غیرمنطقی دانسته و نسبت به چالش‌های بی‌سابقه آن هشدار می‌دهند. یکی از پیچیده‌ترین جنبه‌های این پروژه، طراحی مسیرهای فرار اضطراری برای ۴۶ هزار تماشاگر از ارتفاعی معادل ۳۵۰ متر است که خود به تنهایی یک پروژه مهندسی عظیم محسوب می‌شود. در چنین ارتفاعی، شدت باد و نوسانات سازه به مراتب بیشتر از سطح زمین بوده و خطرات جدی سازه‌ای را به همراه دارد. در صورت ساخت این استادیوم در ۱۰۰ طبقه، زیربنای آن به حدود ۹ میلیون متر مربع خواهد رسید که این مساحت معادل ۱۵ درصد کل جزیره منهتن نیویورک است. این سازه عظیم، حدود ۲۹ برابر بزرگتر از برج خلیفه خواهد بود. برآوردهای واقع‌بینانه از هزینه نهایی این پروژه، با در نظر گرفتن پیچیدگی‌های سازه‌ای و الزامات ایمنی، رقمی بین ۴۷ تا ۱۱۵ میلیارد دلار را نشان می‌دهد. این مبلغ می‌تواند ۱۳ تا ۳۳ درصد از کل بودجه عمومی عربستان در سال ۲۰۲۵ را به خود اختصاص دهد. حتی در صورت ساخت با هزینه ۵۰ میلیارد دلار، بازگشت سرمایه این پروژه در خوشبینانه‌ترین حالت بیش از ۴۰ سال به طول خواهد انجامید.

منبع: farsna