تحلیل اهداف پنهان گروسی از اظهارات دوپهلو درباره برنامه هسته‌ای ایران

اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره برنامه هسته‌ای ایران، حاوی دو پیام کلیدی است که تحلیلگران را به تفکر واداشته است. نخست، گروسی تأکید کرده که در شرایط کنونی، ضرورتی برای ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل وجود ندارد. این موضع می‌تواند نشانه‌ای از تلاش برای کاهش تنش‌ها و جلوگیری از تشدید احتمالی بحران باشد. دوم اینکه، وی ایران را به پایبندی به تعهدات خود ذیل معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) فراخوانده و هشدار داده است که عدم رعایت این تعهدات، فعالیت‌های آژانس را با دشواری‌های بیشتری روبرو خواهد کرد. این بخش از سخنان، بر اهمیت پایبندی ایران به قوانین بین‌المللی و نقش نظارتی آژانس تأکید دارد.

اما مهم‌ترین و شاید بحث‌برانگیزترین بخش اظهارات گروسی، تصریح وی مبنی بر این بود که “ایران به دنبال توسعه سلاح‌های هسته‌ای نبوده و با اطمینان می‌توانم بگویم ایران برنامه هسته‌ای نظامی ندارد.” این جمله، صریح‌ترین و قاطع‌ترین اظهار نظر مدیرکل آژانس در خصوص ماهیت برنامه هسته‌ای ایران تاکنون محسوب می‌شود و می‌تواند پیامدهای قابل توجهی داشته باشد.

به نظر می‌رسد گروسی با اتخاذ این رویکرد دوگانه و گاه متناقض، دو هدف اصلی را دنبال می‌کند. هدف اول، کاهش بهانه‌ها و زمینه‌هایی است که پیش از این در اختیار رژیم صهیونیستی، ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهایی قرار داشت که ممکن بود علیه ایران دست به اقداماتی بزنند. با رد صریح وجود برنامه نظامی هسته‌ای، گروسی تلاش می‌کند تا از تشدید فشارهای بین‌المللی بر ایران جلوگیری کند.

هدف دوم، ایجاد نوعی توازن میان خواسته‌های آژانس و مطالبات ایران است. گروسی در تلاش است تا راهکاری میانه بیابد که هم امکان از سرگیری همکاری‌های دوجانبه میان ایران و آژانس را فراهم آورد و هم از تکرار حوادث ناگواری چون حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های گذشته جلوگیری کند. این رویکرد می‌تواند به ایجاد فضایی سازنده‌تر برای مذاکرات و حل و فصل مسائل باقی‌مانده کمک کند.

منبع: irna_1313