بازخوانی ۱۰۰ سال پس از انقراض قاجار: آیا تاریخ با این سلسله منصف بود؟

نشستی تخصصی با حضور داریوش رحمانیان، استاد تاریخ دانشگاه تهران، رضا مختاری اصفهانی، کارشناس تاریخ و سندپژوه، و محمدعلی بهمنی قاجار، تاریخ‌پژوه، به بررسی مجدد دوران قاجار و انقراض آن پس از ۱۰۰ سال پرداخت. در این نشست، روایت‌های رسمی از تاریخ ایران مورد بازنگری قرار گرفت و موضوعاتی چون جنگ‌های ایران و روس، جنبش تنباکو، نقش روحانیت در تحولات سیاسی و دلایل انقراض قاجاریه با استناد به اسناد و تحلیل‌های تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. کارشناسان معتقدند که افکار عمومی در زمان انقراض قاجاریه با این رویداد موافق نبود و تظاهرات جمهوری‌خواهی که رضاخان ترتیب داد، ساختگی بود. همچنین، ادعا شد که افکار قاجارستیزانه پس از انقلاب نیز وجود داشت و برخی معتقد بودند همه شاهان بد هستند. در این تحلیل‌ها، به نقش روسیه در جلوگیری از توسعه ایران در دوران قاجار و همچنین نقش فقها در شروع جنگ دوم ایران و روس اشاره شد. همچنین، این دیدگاه مطرح شد که سلسله افشاریه اساساً یک سلسله محسوب نمی‌شود و اگر عهدنامه ترکمانچای امضا نمی‌شد، لشکر روسیه به راحتی می‌توانست تا قزوین و حتی تهران پیشروی کند. جنبش تنباکو نیز به روحانیت اعتمادبه‌نفس سیاسی بخشید.

منبع: khabaronline_ir