بازخوانی ۱۰۰ سال پس از انقراض قاجار: آیا تاریخ با این سلسله منصف بود؟

نشستی تخصصی با حضور داریوش رحمانیان (استاد تاریخ دانشگاه تهران)، رضا مختاری اصفهانی (کارشناس تاریخ و سندپژوه) و محمدعلی بهمنی قاجار (تاریخ‌پژوه) به بررسی مجدد دوران قاجار پس از گذشت یک قرن از انقراض این سلسله پرداخت. این نشست با هدف بازنگری در روایت‌های رسمی و ارائه تصویری منصفانه‌تر از یکی از پرچالش‌ترین دوره‌های تاریخ ایران، به موضوعاتی چون جنگ‌های ایران و روس، جنبش تنباکو، نقش روحانیت در تحولات سیاسی و دلایل انقراض قاجاریه با استناد به اسناد و تحلیل‌های تازه پرداخت. در این نشست مطرح شد که افشاریه اساساً یک سلسله محسوب نمی‌شوند و امضای عهدنامه ترکمانچای از سوی ایران، مانع از پیشروی آسان‌تر لشکر روسیه به سمت قزوین و تهران می‌شد. همچنین، جنبش تنباکو به روحانیت اعتمادبه‌نفس سیاسی بخشید و روسیه به عنوان مانعی در مسیر توسعه ایران در دوران قاجار شناخته شد. در آغاز جنگ دوم ایران و روس، فقها نقش مؤثری ایفا کردند. جوّ قاجارستیزی پس از انقلاب نیز به دلیل تعمیم نگاه منفی به تمام شاهان، وجود داشت. جالب توجه است که افکار عمومی در زمان انقراض قاجاریه با این رویداد موافق نبود و تظاهرات جمهوری‌خواهی که رضاخان ترتیب داد، ساختگی تلقی شد.

منبع: khabaronline_ir