خشکی دریاچه ارومیه؛ تکرار تاریخ یا بحران انسانی؟

بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که دریاچه ارومیه در طول تاریخ خود، از عصر برنز تا قرون وسطی، دوره‌های خشکی و کاهش سطح آب را تجربه کرده است. این ناهنجاری‌های اقلیمی منطقه‌ای و جهانی، با کاهش بارندگی و افزایش تبخیر همراه بوده و منجر به افت قابل توجه سطح آب این دریاچه شده است. شواهد موجود در رسوبات دریاچه ارومیه، خشکی مهمی را حدود ۴۲۰۰ سال پیش، همزمان با یک رویداد خشکی منطقه‌ای، نشان می‌دهد. همچنین، خشکی شدید دیگری در بازه زمانی ۳۱۰۰ تا ۲۷۰۰ سال پیش، همزمان با عصر برنز-عصر آهن، رخ داده که با کاهش سطح آب در کل منطقه مرتبط بوده است. خشکی شدید دیگری نیز حدود ۱۱۰۰ تا ۸۰۰ سال پیش، همزمان با ناهنجاری اقلیمی قرون وسطی، اتفاق افتاده که با افزایش گرده‌های گیاهان شور و گسترش دشت‌های گلی شور، نشان‌دهنده پسروی دریاچه بوده است. حتی حدود ۲۰۰ سال پیش، در اوایل قرن نوزدهم، خشکسالی به حدی شدید بوده که امکان پیاده‌روی در برخی بخش‌های دریاچه وجود داشته است. با این حال، استاد پژوهشکده بین‌المللی زلزله‌شناسی تأکید می‌کند که کاهش فعلی سطح آب دریاچه را نمی‌توان صرفاً به خشکسالی طبیعی نسبت داد. این دریاچه در تاریخ طبیعی خود دوره‌های خشک‌تری را نسبت به دوران اخیر پشت سر گذاشته است، اما کاهش ۴ تا ۷ متری سطح آب و از دست دادن بیشتر حجم و مساحت آن در دو تا سه دهه اخیر، بی‌سابقه بوده و نشان از مداخله انسانی و عوامل غیر اقلیمی دارد. این کاهش چشمگیر از حدود سال ۱۳۸۰ آغاز شده است.

منبع: khabaronline_ir