تحلیل سنگ‌نوشته‌های شاپور اول: زانو زدن امپراتور روم در برابر شاهنشاهی ایران، روایتی از تاریخ گزینشی؟

علی‌اکبر مسگر، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه مازندران، با اشاره به انعکاس واقعه زانو زدن والریانوس، امپراتور روم، در برابر شاپور ساسانی در سنگ‌نوشته‌های کعبه زردشت به سه زبان پارسی میانه، پارتی و یونانی، این رویداد را مورد تحلیل قرار داده است. وی معتقد است که «زانو زدن» ممکن است در میدان نبرد به شکل واقعی رخ نداده باشد و بیشتر بازنمایی منابع ایرانی برای بزرگ‌نمایی کرنش و درخواست بخشش امپراتور روم در برابر اقتدار شاهنشاهی ایران باشد. مسگر تأکید می‌کند که ما در دوران کنونی برای بازآرایی هویت خود به گذشته رجوع می‌کنیم و به دنبال شواهدی برای غلبه بر غرب هستیم. این رویداد تاریخی به عنوان گواهی بر پیروزی ایرانیان بر غرب و نتیجه اتحاد داخلی تلقی می‌شود. وی نسبت به تاریخ گزینشی هشدار داده و بیان می‌کند که نباید صرفاً شخصیت‌هایی را برجسته کنیم که در مقطع کنونی به کارمان می‌آیند و سپس آن‌ها را فراموش کنیم. این رویکرد باعث کمرنگ شدن شخصیت‌هایی چون کوروش در مقابل برجستگی شاپور می‌شود.

منبع: irna_1313