بحران آب تهران و خاورمیانه در کانون توجه رسانه‌های جهانی؛ سازمان ملل: ایران در کم‌آبی مطلق است

تهران، پایتخت پرجمعیت ایران، با کاهش بی‌سابقه بارندگی، افت شدید ذخایر سدها و وابستگی به کشاورزی و صنایع پرمصرف، در آستانه یکی از جدی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و زیرساختی تاریخ خود قرار گرفته است. مقامات رسمی از احتمال جیره‌بندی آب و حتی تخلیه اضطراری شهر سخن می‌گویند. این بحران اما مختص ایران نیست؛ خاورمیانه، کم‌آب‌ترین منطقه جهان، با فشارهای اقلیمی و نهادی متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند که آینده امنیت آب، انرژی و ثبات اجتماعی را تهدید می‌کند.

سازمان ملل، کم‌آبی را کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب سرانه در سال تعریف می‌کند. با جمعیت پیش‌بینی‌شده بیش از ۹۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۵ (شامل حدود ۸۷ میلیون ساکن و ۷ میلیون مهاجر)، میزان سرانه آب در ایران به ۸۵۰ متر مکعب کاهش می‌یابد و این کشور را به‌طور قطعی در دسته «کم‌آبی مطلق» قرار می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از کاهش بیش از یک‌سوم منابع آب تجدیدپذیر ایران در دو دهه گذشته است و پیش‌بینی می‌شود کمبودهای فزاینده آب به محرک اصلی ناآرامی‌های داخلی و تنش‌های مرزی با افغانستان، ترکیه و عراق تبدیل شود.

ذخایر سدهای کلیدی تهران به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسیده‌اند؛ سد امیرکبیر تنها ۸ درصد ظرفیت و سد لتیان کمتر از ۱۰ درصد پر است که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی منابع تأمین آب شرب پایتخت است. تحریم‌ها دسترسی ایران به فناوری‌های نوین مدیریت آب، از جمله سیستم‌های کنترل آبیاری مبتنی بر ماهواره، تجهیزات پیشرفته آب‌شیرین‌کن، فناوری‌های بازیافت آب و حسگرهای پایش را محدود کرده است.

فرونشست زمین در اطراف تهران، که ۲۵ درصد جمعیت ایران را در خود جای داده، می‌تواند ظرف چند سال به یک متر برسد؛ این پدیده مستقیماً با برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی مرتبط است. از دست رفتن منابع زیرزمینی همچنین شوری خاک و آب را افزایش داده، حاصلخیزی کشاورزی را تضعیف و امنیت غذایی بلندمدت را تهدید می‌کند.

منبع: khabaronline_ir